یکی از ابزارهای مهم در مبادلات اقتصادی کشور چک می باشد. چالش چک، یکی از آن چالش هایی است که همواره فعالان اقتصادی کشور با آن مواجه بوده اند. راستش در این زمینه اصلاحات بسیاری صورت گرفته اما همچنان به دلیل رویکردهای نامناسب با کارکرد فعلی و حقیقی چک، این اصلاحات تا پیش از سال ۱۳۹۷ تکمیل نشده بود. نهایتاً در آبان ماه سال ۱۳۹۷ «قانون اصلاح صدور چک» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از تاییدِ شورای نگهبان طی بخشنامه‌ای در تاریخ ۱۲ آذر ماه ۹۷ به شبکه بانکی ابلاغ شد.
اما اجرای “قانون جدید صدور چک” به صورت تدریجی و مرحله ای انجام شد. می پرسید چرا؟! برای اینکه زمینه ارتقای آگاهی برای آحاد مختلف جامعه فراهم گردد. همچنین ضمن اطلاع رسانی و فرهنگ سازی، با چالش ها و آثار منفی کمتری برای صاحبان مشاغل مواجه باشیم. با ما همراه باشید، تا شرحی داشته باشیم بر” ضوابط جدید صدور چک”.
مشخصات ظاهری چک های جدید
- چک های جدید به رنگ زیبای بنفش می باشند!
- شناسه یکتای ۱۶ رقمی در سمت چپِ بالای چک های جدید دیده می‌شود. بارکد نیز بر روی هر برگه چک چاپ شده است.
- عبارت “کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است” بر روی چک ها درج گردیده است.
مهمترین تغییرات اصلاحیه قانون صدور چک در 10 بند
- اعتبار تعیین شده برای چک، از تاریخ دریافت دسته چک به مدت 3سال می باشد.
- صدور و تحویل چک های تضمین شده توسط بانک ها به مشتریان صرفاً از طریق سامانه صیاد (صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک) امکان پذیر است.
- صدور و تحویل چک های تضمین شده مستلزم تکمیل فرم (برگه) درخواست توسط شخص متقاضی در شعبه بانک با حضور متصدی بانکی، درج مشخصات هویتی و شماره حساب گیرنده روی چک تضمین شده است. همچنین ثبت علت درخواست صدور چک مذکور در سامانه مربوطه (صیاد) الزامی می باشد.
- برای هر برگه چک تضمین شده یک شناسه یکتا اختصاص یافته و امکان استعلام اطلاعات چک تضمین شده برای شخص گیرنده، فراهم می گردد.
- پرداخت مبلغ چک تضمین شده توسط بانک صرفاً در وجه و به شماره حساب گیرنده می باشد، که مشخصات او بر روی چک تضمین شده درج گردیده است. با این اوصاف نوشتن چک در وجه حامل معتبر نیست. همچنین ظهرنویسی (پشت نویسی) برای انتقال چک تضمین شده، فاقد هرگونه اعتبار است.
- ابطال چک تضمین شده به درخواست متقاضی ، نماینده قانونی یا وکیل وی تنها با ارائه اصل چک جهت واریز مبلغ چک به حساب متقاضی (بدون نیاز به پشت نویسی گیرنده) صرفاً تا یک ماه پس از صدور آن توسط بانک صادر کننده امکان پذیر می باشد.
- پس از مهلت مقرر در بند پیشین، پرداخت چک تضمین شده به گیرنده با ارائه اصل چک، تنها منوط به تکمیل فرم های مربوط به مبارزه با پولشویی توسط متقاضی (گیرنده) و گزارش شعبه بانک به واحد مبارزه با پولشویی بانک صادر کننده می باشد.
- در فرض مفقودی چک تضمین شده و به منظور درخواست نسخه المثنی چک، مراجعه متقاضی به بانک صادرکننده ضروری است. تکمیل و امضای فرم اعلام مفقودی چک تضمین شده و تعهد نامه عدم ادعا نسبت به چک مفقودی نیز الزامی می باشد.
- موسسه اعتباری موظف به احراز هویت متقاضی، گیرنده و استعلام صحت مشخصات اشخاص ذکر شده در بند پیشین، از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی و متعاقباً صدور چک المثنی مطابق با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد پس از ابطال چک مفقود شده می باشد.
- در صورت استفاده از چک تضمین شده مجعول یا جعل چک تضمین شده علاوه بر مجازات های قانونی ، محرومیت ۲ الی ۶ سال از گرفتن چک تضمین شده به حکم دادگاه پیش بینی می گردد.
خلاصه الزامات قانونی در چک های جدید
- ثبت تمام چک های جدید در سامانه صیاد هنگام ثبت، تایید و انتقال الزامی ست.
- دارندگان چک برگشتی رفع سوء اثر نشده از صدور چک جدید و ثبت آن در سامانه صیاد، محروم می باشند.
- صدور چک به طور خاص در وجه ذینفعِ مشخص انجام می شود و صدور آن در وجه حامل ممنوع می‌باشد.
- ثبت انتقال چک در سامانه صیاد، جایگزین پشت نویسی چک های طرح جدید می شود.
نکته: ثبت چک در سامانه صیاد ما را از پشت نویسی چک بی‌نیاز می‌کند. پیش از این در پشت نویسی چک حتماً باید شماره ملی، نام و نام خانوادگی شخص ثبت می شد. اکنون اما با وجود سامانه صیاد، نیاز به چنین کاری نمی باشد.
بخشنامه جدید چک صیادی 1401
بخشنامه ی جدیدی در رابطه با چک های صیادی در خرداد 1401 صادر شد. در این بخشنامه به نظارت چک ها توسط امور مالیاتی اشاره می شود.
در ادامه میتوانید بخشنامه جدید مربوطه به چک صیادی را مشاهده و دانلود کنید.
