یکی از مسائل مهم و غیرقابلچشمپوشی در هر کسبوکار، سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت است. فروش داراییهای ثابت یکی از عوامل مهم در تعیین سود و زیان شرکتها است. این فروش به شرکتها کمک میکند درآمد خود را افزایش دهند و از طرف دیگر ممکن است منجر به زیان و افت قیمت داراییهای ثابت شود. در این مقاله پس از تعریف دارایی ثابت به نحوه محاسبه سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت شرکتها پرداخته خواهد شد. در نهایت، این مقاله به بررسی موارد استفاده فروش داراییهای ثابت و کسب سود حاصل از آن میپردازد.
فهرست مطالب
دارایی ثابت چیست؟
دارایی ثابت (Fixed assets) به املاک، تجهیزات، دستگاهها و هر دارایی قابللمس و مشاهده میگویند که یک واحد اقتصادی مالک آن است و میتواند از آن بهعنوان راهی برای کسب درآمد استفاده کند. حتی خودرو هم در این گروه قرار میگیرد. داراییهای ثابت بهنوعی داراییهایی هستند که نمیتوان آنها را در طول یک سال مصرف کرد. این داراییها در ترازنامهها با عناوینی همچون املاک، تجهیزات، ماشینآلات و… ثبتوضبط میشوند. نام دیگر داراییهای ثابت داراییهای سرمایهای است. این داراییها بهنوعی سرمایه یک شرکت محسوب میشوند.
اهمیت داراییهای ثابت در یک کسبوکار
داراییهای ثابت در یک کسبوکار اهمیت بسیار زیادی دارند، زیرا گزارشهای مالی را با قدرت بیشتری ارائه میدهند. سرمایهگذاران معمولاً گزارشات مربوط به داراییهای ثابت را بهعنوان نشانه سلامت کسبوکار در نظر میگیرند و این موضوع در تصمیمگیریهای آنها نقش مهمی ایفا میکند. مثلاً، اگر قرار باشد وامی به یک کسبوکار تعلق بگیرد، داراییهای ثابت آن کسبوکار مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
همیشه این دغدغه در میان حسابداران و مدیران وجود دارد که در آینده دور یا نزدیک، زمانی که تعداد بیشتری دارایی ثابت خریداری میکنند، چطور آنها را مدیریت و حسابداری کنند؟
مدیریت تعداد بسیاری دارایی کار دشواری است. دارایی ثابت از زمانی که خریداری میشود و استفاده میشود، حالات مختلفی را دربر میگیرد. گاهی یک دارایی نیازمند تعمیر و ارتقاء است و گاهی هم برحسب یک اتفاق پیشبینی نشده، اسقاط میشود.
شاید تصور کنید که هر تغییری که در داراییها پیشآید، به راحتی توسط یک کارشناس حسابداری ثبت میشود. ولی با افزایش داراییها و ثبت آنها، در کنار سایر ثبتهای دیگر در ترازنامه و صورتهای مالی، از واحد حسابداری شرکت زمان و هزینه زیادی میگیرد و قطعاً با این حجم ورودی و خروجی حسابها، بروز خطای انسانی امری غیرقابلاجتناب و انکار است.
علت استفاده از نرمافزارهای حسابداری راحتی و آسودگی در حین کار است. بههمینترتیب یک مدیر و یا یک حسابدار میتواند پایداری و یکپارچگی حسابها را در سیستم مالی یک شرکت تجربه کند.
تعریف استانداردهای دارایی ثابت
شرکتها و کسبوکارها برای ادامه فعالیت خود نیازمند یک سری امکانات و تجهیزات هستند. برخی از این تجهیزات ماهیت دارایی ثابت دارند. این داراییها شامل میز، صندلی، کامپیوتر و…. میباشند و زمانیکه این تجهیزات برای کارکنان فراهم نباشند امکان پیشبرد اهداف شرکت یا کسبوکار میسر نخواهد بود. طبق استانداردهای حسابداری برای این داراییها باید استهلاک محاسبه شود و درنهایت وقتی ارزش دفتری داراییها به صفر نزدیک شد، اسقاط شده و بفروش میرسند.
در تعریف استانداردهای دارایی ثابت، داراییها را اینگونه تعریف میکنند:
- قابل شناسایی باشند.
- برای استفاده در تولید کالاها و یا ارائه خدمات، اجاره به شرط تملیک، یا با اهداف اداری نگهداری شوند.
- بیش از یک دوره مالی قابل استفاده باشند.
محاسبه بهای تمام شده دارایی ثابت
استانداردهای دارایی ثابت، بهای تمام شده دارایی ثابت را مجموع قیمت خرید، هزینههای حملونقل، هزینههای نصب و راهاندازی و سایر هزینههای مرتبط با آمادهسازی دارایی برای استفاده تعریف میکنند.
استهلاک دارایی ثابت
استانداردهای دارایی ثابت، استهلاک را کاهش ارزش دارایی ثابت در طول زمان تشریح میکنند. استهلاک دارایی ثابت اغلب با روشهای خط مستقیم، نزولی دو برابر، نزولی متغیر و روش مجموع سنوات خدمت محاسبه میشود.
بازیابی ارزش دارایی ثابت
استانداردهای دارایی ثابت، بازیابی ارزش دارایی ثابت را باعنوان افزایش ارزش دارایی ثابت در زمان تشریح میکنند. بازیابی ارزش دارایی ثابت اکثراً به روشهای خط مستقیم، نزولی دو برابر، نزولی متغیر و روش مجموع سنوات خدمت محاسبه میگردد.
فروش یا واگذاری دارایی ثابت
استانداردهای دارایی ثابت، روش حسابداری فروش یا واگذاری دارایی ثابت را مشخص میکنند. با فروش دارایی ثابت، درآمد حاصل از فروش باید بهعنوان درآمد شناسایی شود. درصورت واگذاری دارایی ثابت، ارزش دفتری دارایی باید بهعنوان هزینه شناسایی شود.
سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت یکی از مباحث مهم حسابداری اموال است و بسیاری از حسابدارها با این مفهوم کاملاً آشنا نیستند و همین هم دلیلی شد تا در این مقاله سایت سیپا آن را به شما آموزش دهیم.
نحوه محاسبه سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت
در هنگام فروش دارایی ثابت، تفاوت بین ارزش خالص فروش و ارزش دفتری آن سود یا زیان شرکت است. درصورتیکه خالص ارزش فروش بیشتر از ارزش دفتری باشد، شرکت سود ناشی از فروش کسب میکند و درصورتیکه خالص ارزش فروش از ارزش دفتری کمتر باشد، شرکت متحمل زیان میشود. فرمول سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت:
ارزش دفتری دارایی ثابت – خالص ارزش فروش = سود یا زیان فروش دارایی ثابت
توجه داشته باشید خالص ارزش فروش عبارت است از بهای فروش پس از کسر مخارج برآوردی تکمیل؛ بازاریابی و فروش.
فرمول محاسبه سود یا زیان ناشی فروش دارایی ثابت چگونه است؟
برای محاسبه سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت (ماشینآلات، تجهیزات و ساختمانها)، ابتدا باید هزینه تمام شده دارایی را محاسبه کنید. برای این منظور، از روشهای مختلفی مانند روش خطی یا روش نوسانی میتوانید استفاده کنید. سپس برای محاسبه سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت، از فرمول زیر استفاده میکنید:
سود (یا زیان) = قیمت فروش دارایی – هزینه تمام شده دارایی
اگر قیمت فروش بیشتر از هزینه تمام شده باشد، سود حاصل میشود و اگر کمتر باشد، زیان به دست میآید. مهم است که هزینه تمام شده دارایی را به درستی محاسبه کنید تا به نتیجه دقیقی برسید.
یک مثال واقعی از سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت
فرض کنید یک شرکت یک دستگاه را به قیمت 100،000 دلار خریداری کرده است. این دستگاه برای تولید کالاهایی که شرکت تولید میکند، استفاده میشود. شرکت پس از یک سال، تصمیم به فروش این دستگاه میگیرد. در همین مدت، ارزش دستگاه به 80،000 دلار کاهش یافته است.
حال، برای محاسبه سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت، میتوانیم از جدول زیر استفاده کنیم:
با توجه به جدول بالا، میتوانیم ببینیم که شرکت با فروش دستگاه، 20،000 دلار زیان خواهد کرد.
سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت در نرم افزار حسابداری چگونه است؟
در نرمافزار حسابداری، معمولاً از دو حساب برای ثبت سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت استفاده میشود. این حسابها عبارتند از:
1. حساب دارایی ثابت: در این حساب، مبلغ خرید دارایی ثابت ثبت میشود. بهطورمعمول، این حساب دارای مانده بالایی است.
2. حساب سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت: در این حساب، مبلغی که از فروش دارایی ثابت بدست میآید یا مبلغی که از ارزش کنونی دارایی ثابت کم میشود، ثبت میشود. اگر مبلغ فروش بیشتر از ارزش کنونی باشد، سود به این حساب افزوده میشود و اگر کمتر باشد، زیان در این حساب ثبت میشود.
فرض کنید یک شرکت دستگاهی را با قیمت 100،000 دلار خریداری کرده است. پس از یک سال، ارزش دستگاه به 80،000 دلار کاهش یافته است و شرکت تصمیم به فروش آن میگیرد. در این حالت، میتوانیم از حسابهای زیر برای ثبت سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت استفاده کنیم:
با استفاده از این حسابها، میتوانید سود یا زیان ناشی از فروش دارایی ثابت را در نرمافزار حسابداری ثبت کنید.
سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت در چه مواردی استفاده میشود؟
1. تحلیل عملکرد مالی: سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت میتواند یک شاخص برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت استفاده شود. این نشان میدهد شرکت چه مقدار درآمد کافی از فروش داراییهای ثابت خود به دست میآورد.
2. تصمیمگیری سرمایهگذاری: سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت میتواند بهعنوان یک معیار برای تصمیمگیری در مورد سرمایهگذاریهای آینده شرکت استفاده شود. این کار به مدیران کمک میکند تا تصمیم بگیرند که آیا باید در تجهیزات و داراییهای ثابت بیشتر سرمایهگذاری کنند یا خیر.
3. ارزیابی عملکرد مدیریت: در مواقعی که مدیریت شرکت میخواهد توانایی بهرهوری منابع و داراییهای ثابت را بسنجد، سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت میتواند بهعنوان یک معیار برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت بسیار کمک کننده باشد.
4. گزارشدهی به سرمایهگذاران: از سود و زیان حاصل از فروش دارایی ثابت میتوان بهعنوان یک معیار برای گزارشدهی به سرمایهگذاران و سایر صاحبان سهام شرکت استفاده کرد. این موضوع نشان میدهد عملکرد شرکت در زمینهی استفاده از داراییهای ثابت چگونه بوده است.
ما با شما را در این زمینه همراهی میکنیم
سود و زیان حاصل از فروش داراییهای ثابت بهعنوان یکی از مهمترین مؤلفههای سود حاصل از فعالیتهای یک کسبوکار محسوب میشود. اگر یک دارایی ثابت با قیمت بالاتری نسبت به قیمت خرید فروخته شود، سود حاصل از آن بهعنوان سود از فروش دارایی ثابت است. بههمینترتیب، درصورتی که یک دارایی ثابت با قیمت پایینتری نسبت به قیمت خرید فروخته شود، زیان حاصل شده از آن زیان از فروش دارایی ثابت ثبت خواهد شد. اگر در بخش حسابداری کسبوکارتان خلأ دارید، تیم سیپا میتواند در این خصوص به شما مشورت دهد.